အေမရိကားေရာက္ ျမန္မာမ်ားအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း (အပိုင္း ၂)

မဇၩိမမွာ ျမန္မာအခန္းက႑မွ အပိုင္း (၁) ကို ေဖၚျပခဲ့တဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အေမရိကားက ဘာေၾကာင့္ ျမန္မာ့အေရးကို Burma, Burmese ဆိုတဲ့ စာလံုးကို တရား၀င္သံုးၿပီး ျမန္မာေတြ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး လက္ခံထားရတာ အေၾကာင္းရွိပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီကို ျမွင့္တင္ေပးခ်င္တဲ့ စစ္အင္အားႀကီး အေမရိကန္ရဲ႕ ႏိုင္ငံျခားေရး၊ ျပည္တြင္းေရး မူ၀ါဒအရပါပဲ။ သူရဲ႕ က်စ္လစ္သိပ္သည္းတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အေၾကာင္းကို ဦးဘိုဘိုေက်ာ္ၿငိမ္းက မဇၩိမမွာ ေရးျပခဲ့ဖူးပါတယ္။ အခု ဒီ အပိုင္း (၂) ကိုေရးရတာလည္း လြန္ခဲ့တဲ့ ႏို၀င္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔က ဆန္ဖရန္စစၥကို ေဘးဧရိယာက ေဒးလီစီတီးၿမိဳ႕မွာ ျမန္မာ့ Burmese Language ကို တရား၀င္ State Language အျဖစ္ အေမရိကန္မွာ ရရွိေရးအတြက္ ျမန္မာေတြ ေဆြးေႏြးပြဲ ဒုတိယေန႔ ၿပီးဆံုးသြားျခင္းကို အားရေက်နပ္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။

"ပညာေရး၊ လူမႈဖူလုံေရး၊ က်န္းမာေရး အေထာက္အကူ၊ သက္ႀကီးရြယ္အုိ ေစာင့္ေရွာက္မႈ စသည့္ အေရးကိစၥမ်ားတြင္ လူနည္းစုမ်ားအျဖစ္ အထူး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ ဦးစားေပးမႈတို႔ကို ျမန္မာတို႔ မရရွိ၊ မသိရွိရဘဲ ဥပကၡာျပဳခံထားရ" ဆိုတဲ့ ျမန္မာေတြကို ကယ္ဆယ္ထားတဲ့ အေမရိကားမွာေတာင္ ျမန္မာေတြ နိမ့္က်ေနျခင္းဟာ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာ ျပန္လည္သံုးသပ္တဲ့ သေဘာပါပဲ။ လာအိုဆိုတဲ့ လူမ်ဳိး အေသးေလးေတာင္ အေမရိကန္ရဲ႕ အသိအမွတ္ျပဳခံရတယ္။ ျမန္မာျပည္ေပါက္ လူမ်ဳိးစုမ်ားနဲ႔ တရုတ္၊အိႏိၵယမ်ား အေမရိကားေရာက္ရင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို စိတ္နာၾကပါတယ္။ လူမ်ဳိး ေနရာမွာ ကရင္၊ ရွမ္း၊ ရခိုင္၊ ခ်င္း၊ ကခ်င္၊ မြန္၊ တရုတ္၊ အိႏိၵယ စသျဖင့္ ထည့္လိုက္ေတာ့ ျမန္မာလို႔ စာရင္းေပးသူ ေတာ္ေတာ္နည္းသြားရွာပါတယ္။ ဒီေတာ့ တရား၀င္ စာရင္းမွာ Burmese ဆိုတဲ့ အေရအတြက္ဟာ ေတာ္ေတာ္နည္းသြားေတာ့ ျမန္မာအေရအတြက္ သိပ္မရွိျဖစ္သြားၿပီး ဦးစားေပးအခြင့္အေရးေတြလည္း မရ ျဖစ္သြားပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ ေျပာင္းလဲမႈလုပ္ႏိုင္တာကေတာ့ ျမန္မာျပည္တြင္းကပါ။ ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာ ၂ သန္းေက်ာ္ကေတာ့ လူအင္အားနဲ႔ လက္နက္အင္အား (ျမန္မာနဲ႔ လူမ်ဳိးစု အတုိက္အခံမ်ား) အေျခစိုက္တဲ့ေနရာဆိုေတာ့ အေရးပါေနပါတယ္။ စကၤာပူမွာေတာ့ ျမန္မာ့ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ ပညာေရးေတြအတြက္ နအဖ စစ္အစိုးရကို ကမၻာက လက္မခံေတာ့ နအဖ ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဆြမ်ဳိးေတြ တိတ္တဆိတ္ မင္းမူေနသလို၊ နအဖနဲ႔ ေ၀းေအာင္ႀကိဳးစားေပမယ့္ မကင္းႏိုင္သူ ျမန္မာ့ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ ပညာေရး လုပ္ကိုင္သူမ်ားလည္း အမ်ားႀကီးပါ။ ျမန္မာ့အေရးမွာေတာ့ အိုဘီပီနဲ႔ လမ္းျပၾကယ္ ျမန္မာစာၾကည့္တိုက္အျပင္ စစ္အစိုးရကို စိုးရိမ္လႈပ္ရွားေနတဲ့ ျမန္မာကလပ္၊ အင္ဂ်င္နီယာအသင္း၊ ပင္နီစူလာ ျမန္မာစီးပြားေရးအသင္းနဲ႔ ဘာသာေရးအဖြဲ႔ေတြ ရွိပါတယ္။ အာစီယံႏိုင္ငံေတြမွာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအေရးအတြက္ အမ်က္မထြက္ဘဲ ကူေနတဲ့ မေလးရွား၊ ဖိလစ္ပိုင္တို႔ ရွိပါေသးတယ္။

ျမန္မာ Burmese ကို တရား၀င္ State Language အျဖစ္ ရရွိေရးအတြက္ Road Map အခ်ိန္ Time Frame ကေတာ့ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံလံုးကြ်တ္ သန္းေကာင္စာရင္းေကာက္မယ့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ကို သတ္မွတ္ပါတယ္။ သိပ္နီးကပ္ေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရနဲ႔ ျပည္နယ္အစိုးရေတြကို ေတာင္းဆိုမႈ တင္သြင္းဖို႔ အျမန္လိုအပ္ေနပါၿပီ။ အေမရိကန္စနစ္က အေသးစိတ္ စနစ္တက် လုပ္တတ္ေတာ့ ေႏွးေကြးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာအေရအတြက္ သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး အေမရိကားမွာ ေရာက္ေနေၾကာင္းကို စာရင္းေကာက္ဖို႔ အေရးတႀကီး လိုေနတယ္ဆိုတာကို ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။

"ကယ္လီဖိုးနီးယား ေဘးဧရိယာတြင္ ေနထိုင္ၾကသည့္ ျမန္မာအစုအဖြဲ႔ အခ်ဳိ႕ႏွင့္ စိတ္၀င္စားသူတို႔ ေမတၱာနႏၵ၀ိဟာရ ေက်ာင္းတိုက္တြင္ လြန္ခဲ့သည္ ရက္သတၱပတ္ တနဂၤေႏြေန႔ (ေအာက္တိုဘာ ၂၆၊ ၂၀၀၈) က အလြတ္သေဘာ ေတြ႔ဆုံၾကၿပီး မိမိတို႔ သေဘာထားမ်ားကို ထုတ္ေဖာ္တင္ျပၾကသည္။ အလြတ္သေဘာ ေတ႔ြဆုံပြဲမွာ ၂ နာရီအခ်ိန္ (ေန႔ခင္း ၂ နာရီမွ ညေန ၄ နာရီ) အတြင္း တက္ေရာက္သူ လူဦးေရ ၂၅ ဦးခန္႔ႏွင့္ က်င္းပခဲ့သည္။ တဦးလွ်င္ စကားေျပာခ်ိန္ ၃ မိနစ္မွ ၅ မိနစ္အတြင္း အလွည့္က် စာရင္းသြင္း ေဆြးေႏြးၿပီး ေဆြးေႏြးပြဲ ႀကီးၾကပ္သူအျဖစ္ ေက်ာင္းထိုင္ဆရာေတာ္ ဦးဓမၼပီယက ေမတၱာျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည္" လို႔ မိုးမခ အေထာက္ေတာ္ ဦးထိန္လင္းက ေဆာင္းပါးေရးခဲ့တယ္။

ဒီတေခါက္ ဒုတိယအႀကိမ္ အစည္းအေ၀းမွာေတာ့ ဆန္ဖရန္စစၥကို ေဘးဧရိယာက ျမန္မာအသင္းေပါင္း ၄၀ ဖဲြ႔ေက်ာ္ကို ပါ၀င္လာေစေရး၊ လက္ရွိ အစည္းအေ၀း ျဖစ္ေျမာက္ေရး ေကာ္မတီက လူခ်င္းေတြ႔ဖို႔ မလြယ္လို႔ မိုဘိုင္းဖုန္း ကြန္ဖရင့္ အပတ္စဥ္လုပ္ၿပီး၊ အမ်ားစု အစည္းအေ၀းကို လစဥ္က်င္းပေရး စသျဖင့္ တင္ျပၾကပါတယ္။

အခက္အခဲေတြကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း အနည္းအက်ဥ္း ရွိပါတယ္။ တခ်ဳိ႕က Myanmar / Burmese ၂ ခုကို ျပႆနာလုပ္တယ္။ အေမရိကန္မွာလုပ္ေတာ့ အေမရိကန္အစိုးရ အသိအမွတ္ျပဳထားတဲ့ Burmese ကို သံုးမွ ျဖစ္မယ္ဆိုတာ အားလံုးနားလည္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕လည္း Burmese-Chinese, Burmese-Karen စသျဖင့္ တြဲသံုးခ်င္တယ္။ ဒါေတြက အေရးတႀကီး ေဆြးေႏြးရမယ့္ ကိစၥေတြမဟုတ္ဘူးဆိုတာ အားလံုးနားလည္ေပမယ့္ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးၾကတာ ေကာင္းပါတယ္။

အေမရိကန္မွာ လုပ္ကိုင္ေတာ့ ေငြခ်မ္းသာ၊ ရာထူးဂုဏ္၊ ၾသဇာ၊ အႏွစ္ ၃၀ ေက်ာ္ အေမရိကားေရာက္ Burmese US Citizen ေတြလည္း စစ္အစိုးရလုပ္သလို ဗိုလ္က်၊ အာဏာရွင္လို အတင္းအက်ပ္ မေျပာ၊ မလုပ္ၾကတာ ေတြ႔ရေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ပီတိခံစားရပါတယ္။ အေမရိကားမွာ လစာ ေဒၚလာ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ရတဲ့ ဆရာ၀န္မ်ားအသင္း၊ အင္ဂ်င္နီယာ ပရိုဖက္ရွင္နယ္မ်ား အသင္းေတြက ကုိယ္စားလွယ္ေတြလည္း လာေရာက္ၿပီး ညီညြတ္စြာ အျပဳသေဘာ ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။ ထံုးစံအတိုင္း ျမန္မာ့အေရးလႈပ္ရွားတဲ့ BADA, BAWA, Moemakha, Freemont ေမတၱာနႏၵ၀ိဟာရ ေက်ာင္းတိုက္ အဖြဲ႔ေတြလည္း ပါ၀င္ၾကပါတယ္။ ေဒလီစီတီ ျမန္မာပြဲလမ္းသဘင္ေတြ လုပ္ေနက် Jefferson Union High School က ဗုဒၶဘာသာ ဓမၼအသင္းက အစည္းအေ၀းေနရာ စီစဥ္ေပးပါတယ္။ ''ငါ လူႀကီးမလုပ္ရလို႔ ထြက္မယ္။ သူ လူႀကီးလုပ္လြန္းလို႔ ထုတ္မယ္'' ဆိုတဲ့ နအဖ အာဏာရွင္စနစ္လည္း ဒီအစည္းအေ၀းမွာ မေတြ႔ရပါဘူး။

အဓိက အခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာအေရအတြက္ကို အျမန္ဆံုး တရား၀င္ အခ်က္အလက္အျဖစ္ ရရွိေရးျဖစ္ပါတယ္။ US Green Card, US Citizen အေရအတြက္ကိုေတာ့ အစိုးရဆီက ေတာင္းခံရမွာျဖစ္လို႔ ခက္ေတာ့ခက္ပါတယ္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္မွာ ေကာက္ခံခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ သန္းေကာင္စာရင္းအရ တေသာင္းခြဲေလာက္ပဲ ရွိတယ္လို႔ သိရတယ္။ http://www.census.gov/population/www/cen2000/briefs/index.html ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးအၿပီးမွာ ဒုကၡသည္မ်ားစြာ အေမရိကန္က လက္ခံခဲ့တယ္။ ႏိုင္ငံေရးေနထိုင္ခြင့္ (ခိုလႈံခြင့္) ကိုလည္း ျမန္မာနိုင္ငံသားေတြ ေလွ်ာက္ရင္ ေပးလိုက္တာ မ်ားပါတယ္။

ေနထိုင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ရင္ ၃ လကေန ၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ ခ်ေပးလိုက္ၿပီး တႏွစ္အၾကာမွာ US Green Card ေပးလိုက္တယ္။ ေနာက္ပိုင္း ၅ ႏွစ္အၾကာမွာ အေမရိကန္အတြက္ အက်ဳိးရွိသူေတြကို အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အဆင့္ျမွင့္ေပးလိုက္တယ္။

အေမရိကားေရာက္ ျမန္မာမ်ား စာရင္းကို ဘယ္လိုေကာက္မလဲဆိုတာ ေဆြးေႏြးေတာ့ ဒုကၡသည္အျဖစ္ ျမန္မာနယ္စပ္က ေရာက္လာသူေတြကလည္း မနည္းပါဘူး။ အစိုးရ တရား၀င္စာရင္း (၂၀၀၇) အရ ျမန္မာဒုကၡသည္ ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ရွိပါတယ္။ http://www.census.gov/population/www/cen2000/briefs/index.html ၂၀၀၈ မွာ ဒုကၡသည္ စခန္းေတြမွာ မွတ္ပံုတင္ထားသူ ေျမာက္ျမားစြာ ေရာက္လာျပန္တယ္။ စံခ်ိန္တင္သြားတယ္။ အေမရိကန္ကို နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ လာၿပီး ခိုလႈံခြင့္ Asylum ရရွိသြားသူေတြကေတာ့ နယ္စပ္ကလာတဲ့ ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ထက္ အမ်ားႀကီး သာမွာပါ။ သမရိုးက် နည္းလမ္းနဲ႔ Green Card Migrant Visa ရၿပီး လာသူေတြကလည္း မနည္းပါဘူး။ ေက်ာင္းလာတက္သူ Student Visa, အလုပ္လာလုပ္သူ H1 Visa. ဘာသာေရးလူမႈေရး၊ မွီခို စသျဖင့္ ေခတၱလိုလို၊ အၿမဲတမ္းလိုလို အေမရိကားေရာက္ေနသူ ျမန္မာေတြလည္း မနည္းပါဘူး။ အေမရိကန္ ဒီဗီြ DV ေပါက္ၿပီး မိသားစုလိုက္ ေရာက္ေနသူေတြလည္း တပံုတပင္ ျဖစ္ပါတယ္။

ၿပီးေတာ့ လိမ္ညာၿပီး Asylum ေလွ်ာက္ေပမယ့္ ယုတိၱမရွိျဖစ္တဲ့အျပင္ ကုိယ္အျပစ္ကိုလည္း ၀န္မခံႏိုင္တဲ့အတြက္ အိုဗာစေတး ျဖစ္သြားသူေတြ၊ ဟုိေယာင္ေယာင္၊ ဒီေယာင္ေယာင္နဲ႔ အေမရိကားမွာ ဆူရွီဆိုင္၊ စားေသာက္ဆိုင္၊ ေဆာက္လုပ္ေရး စတဲ့ လုပ္ငန္းေတြမွာပဲ လုပ္ကိုင္ေနသူ ျမန္မာမ်ားစြာလည္း ရွိပါေသးတယ္။

တိုင္၀မ္ေရာက္ ျမန္မာတရုတ္ေတြလည္း ေရၾကည္ရာျမက္ႏုရာ အေမရိကားကို အလြယ္တကူရတဲ့ တိုင္၀မ္ပတ္စပို႔နဲ႔ ေရာက္လာၿပီး အလုပ္လုပ္၊ ေငြရွာၾကတယ္။ Asylum ေလွ်ာက္ၿပီး အဆင္ေျပခဲ့ၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ 9/11 အၾကမ္းဖက္မႈျပီးတဲ့အခ်ိန္ အေမရိကန္အ၀င္ ေလဆိပ္မွာ လက္ေဗြ လက္ ၁၀ ေခ်ာင္းစလံုး ႏွိပ္ရေတာ့ ပတ္စပို႔ ေပ်ာက္သြားၿပီဆိုၿပီး လိမ္ညာ Asylum ေလွ်ာက္လို႔ မရေတာ့ဘူး။ တခ်ဳိ႕ ေနာ္ေ၀း၊ ဒိန္းမတ္၊ နယ္သာလန္မွာ Green Card အၿမဲေနထိုင္ခြင့္ရသူ ဒုကၡသည္ေတြ၊ စကၤာပူ၊ ဂ်ပန္၊ မေလးရွားေတြမွာ ပီအာ အၿမဲတမ္း အလုပ္လုပ္ကိုင္ေနထိုင္မႈ ရသူေတြလည္း အေမရိကန္က ပိုေကာင္းမလားဆိုၿပီး အေမရိကားကို ေရာက္ေနၾကတယ္။ သူတို႔လို လူေတြကေတာ့ လက္ေဗြယူထားၿပီးျဖစ္လို႔ အေမရိကန္ ဥပေဒအရ Asylum ေလွ်ာက္ရင္ ေတာ္ေတာ္ခက္ခက္ခဲခဲ ျဖစ္ရတယ္။ အဲဒီလို အေျခအေနမဲ့ ျမန္မာေတြ အေရအတြက္လည္း ထည့္ရပါမယ္။

ျမန္မာေတြ လူရာ၀င္ေရးအတြက္ ျမန္မာေတြကပဲ ႀကိဳးစားရတာ သဘာ၀က်ပါတယ္။ အေမရိကန္က အဂၤလိပ္ဘာသာစကားကို တရား၀င္ဘာသာအျဖစ္ သံုးပါတယ္။ စကၤာပူ၊ ၾသစေၾတးလ်ား၊ နယူးဇီလန္၊ ကေနဒါ၊ အိႏိၵယ စတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ အဂၤလိပ္ဘာသာစကားပဲ တရား၀င္သံုးတာက အဂၤလိပ္ႏိုင္ငံ၊ အဂၤလိပ္လူမ်ဳိးကို သစၥာရွိလြန္းလို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ သံုးသင့္တဲ့ ဆက္သြယ္ေရး ဘာသာစကား ျဖစ္လို႔ပါ။ ဒါကိုနားလည္ရင္ စစ္အစိုးရကို စိတ္နာေနတဲ့ ျမန္မာလူမ်ဳိးစုနဲ႔ တရုတ္၊ အိႏိၵယေတြလည္း ဘာသာစကားနဲ႔ စစ္အစိုးရ ဒီ၂ ခုကို ကြဲျပားနားလည္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ပါေစ ကြန္ျပဴတာေခတ္ဆိုေတာ့ အခ်က္အလက္ေတြကို ကြန္ျပဴတာ ကြ်မ္းက်င္တဲ့ Experts ျမန္မာေတြ၊ ျမန္မာ့အေရးနဲ႔ လူမႈေရး အားေပးသူေတြနဲ႔ အေမရိကန္မွာ ေက်ာင္းတက္ေနတဲ့ ျမန္မာလူငယ္ေက်ာင္းသားေတြ ကူညီမႈနဲ႔ လ်င္ျမန္စြာ လုပ္ႏိုင္မွာပါ။ ပိုက္ဆံအားကိုးၿပီး ေငြအားနဲ႔ လုပ္ရင္ေတာ့ တခ်ိန္မွာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံၾကီး စီးပြားေရးကပ္ျဖစ္သလို အဆင္မေျပျဖစ္မွာကိုလည္း သေဘာေပါက္ၾကပါတယ္။ ယံုၾကည္ခ်က္ရွိတဲ့ ျမန္မာမ်ဳိးဆက္သစ္ေတြ ဆက္လုပ္ရမယ့္ အလုပ္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။

ဘာ အခက္အခဲပဲ ရွိပါေစ၊ ဒီ ၂၀၁၀ အေမရိကန္ သန္းေကာင္းစာရင္းမွာ ျမန္မာဘာသာစကား Burmese ကို တရား၀င္ အသိအမွတ္ျပဳခံရေရးကို အေမရိကန္ေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အားလံုးနဲ႔ ျမန္မာအဖြဲ႔အစည္း အားလံုး ညီညြတ္စြာ လုပ္ေဆာင္မွာျဖစ္လို႔ အားရစြာ တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။

ဆန္းသစ္