မညီညြတ္မႈေၾကာင့္ ေပးဆပ္ရသည့္ အဖိုးအခမ်ား

ေက်ာ္စြာမိုး

ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈမ်ား၏ ဦးတည္ရည္မွန္းခ်က္မ်ား မဆံုး႐ႈံးလိုပါက ယခုအခ်ိန္တြင္ မိမိကိုယ္မိမိ ျပန္လည္ေ၀ဖန္ သံုးသပ္မႈမ်ား မျဖစ္မေန လုပ္ေဆာင္ရန္ လိုအပ္ေနေပၿပီ။

ျမန္မာႏိုင္ငံ ဒီမိုကေရစီ လႈပ္ရွားမႈက ႏွစ္ ၂၀ တိုင္ခဲ့ေလၿပီ။ လြန္ခဲ့ေသာ ဆယ္စုႏွစ္ ၂ ခု ကာလအတြင္း မည္သည့္ေအာင္ျမင္ မႈမ်ားရခဲ့သနည္း။ လႈပ္ရွားမႈ၏ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ဆီသို႔ ပို၍ နီးကပ္ လာျခင္း ရွိ မရွိ ဆိုသည့္ ေမးခြန္းမ်ား ထုတ္ရပါ ေတာ့မည္္။


ထုိေမးခြန္းမ်ားကို အေျဖထုတ္ရန္ ၈ ေလးလံုး လႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းသားေဟာင္း ၅ ဦး၏ ကံၾကမၼာကို ေလ့လာၾကည့္႐ႈသင့္သည္။ ေသြးစြန္းေသာ ထိုေန႔ရက္မ်ားတြင္ သူတို႔တေတြ အတူတကြ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားျဖင့္ မေမာမပန္း ခ်ီတက္ခဲ့ၾကဖူးသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ အသက္ ၂၀ အရြယ္သာရိွေသးေသာ ကိုထြန္းျမင့္ေအာင္က ယခုအခါ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တေနရာတြင္ ပုန္းေအာင္း ေနရ၏။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ အက်ဥ္းေထာင္ ၅ ခုသို႔ ၀င္ခ်ည္၊ ထြက္ခ်ည္ျဖင့္ ဘ၀ကိုျဖတ္သန္းခဲ့ရင္း အက်ဥ္းသား ဘ၀ကို လံုလံုေလာက္ေလာက္ ခံစားေတြ႔ႀကံဳခဲ့ဖူးၿပီးျဖစ္သည့္ ကိုထြန္းျမင့္ေအာင္မွာ အသက္ ၄၀ အရြယ္ယခုတိုင္ ၀ရမ္းေျပး ဘ၀ျဖင့္ စစ္အစိုးရ၏ အဖမ္းအဆီး မွ လြတ္ရန္ တိမ္းေရွာင္ေနရသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ လူထုအံုႂကြမႈတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ေထာင္ဒဏ္ ၁၆ ႏွစ္ က်ခံခဲ့ရေသာ ကိုတင္ေအးကေတာ့ ယခုအခ်ိန္တြင္ ျပည္ပသို႔ထြက္ေျပး လာခဲ့ၿပီး ထုိင္းႏိုင္ငံ၊ မဲေဆာက္ၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္လွ်က္ရွိသည္။ သူက ျပည္ ေျပးဘ၀ျဖင့္ ေလာေလာဆယ္ လြတ္လပ္မႈကို ခံစားေနရခ်ိန္တြင္ သူ႔ခ်စ္သူ မႏုိဘယ္ေအးက ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ အရက္စက္ဆံုးဟု နာမည္ႀကီးသည့္ အင္းစိန္ ေထာင္ အက်ဥ္းခန္းတခုထဲ၌ ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ေထာင္ဒဏ္ က်ခံေနရသည္။

လက္ရွိ ထုိင္းႏိုင္ငံ၊ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕တြင္ ေနထိုင္လွ်က္ ရွိေသာ ကိုေအာင္ႏုိင္ဦးႏွင့္ ကိုညိဳအုန္းျမင့္တို႔ ႏွစ္ဦးကမူ ရက္စက္ၾကမ္း ၾကဳတ္ေသာ စစ္အစိုးရ လက္ေအာက္တြင္ ေျပးလႊား႐ုန္းကန္ေနရသည္ထက္ ျပည္ပတြင္ ေနထိုင္ျခင္းက ပို၍ေကာင္းသည္ ဟု ယူဆကာ ဤလမ္းကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့ၾကသည္။

ကိုညိဳအုန္းျမင့္ ကူညီ ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့သည့္ ရန္ကုန္ရိွ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (လူငယ္ဌာနခြဲ) ကမူ အႏၲရာယ္မ်ားစြာ ၾကားတြင္ ဆက္လက္ လႈပ္ရွားေနၾကဆဲျဖစ္သည္။

ကိုေအာင္ႏုိင္ဦးကေတာ့ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ နယ္စပ္၌ စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ျမန္မာႏုိင္ငံလံုးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္တပ္ဦး (ABSDF - ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ တခုတည္းေသာ ေက်ာင္းသား တပ္မေတာ္) ၏ ႏိုင္ငံျခားေရး အတြင္းေရးမႉး အျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့ဖူးသည္။

ေဖာ္ျပခဲ့သည့္ ၅ ဦးက ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း ဖိႏွိပ္မႈမ်ားၾကားမွ ႐ုန္းကန္ လႈပ္ရွားေနၾကသည့္ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာေသာ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ျပည္ပ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အခက္အခဲမ်ားျဖင့္ ရင္ဆိုင္ေနရသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား မ်ားကို ကိုယ္စားျပဳေနသည့္ျပင္ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီအေရး လႈပ္ရွားမႈ၏ ပံုရိပ္ ကဲ့သို႔လည္း ျဖစ္ေနသည္။ ထို႔အျပင္ ၄၆ ႏွစ္ၾကာ အာဏာရွင္ စစ္တပ္ ႀကီးစိုးေရး ၀ါဒေအာက္မွ တုိင္းျပည္တခု၏ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန ကိုလည္း ေဖာ္ျပေပၚလြင္ ေနေစသည္။

ထို ၅ ဦးသည္ မတူညီေသာ လမ္းေၾကာင္း မ်ားေပၚတြင္ ေရြးခ်ယ္ ေလွ်ာက္လွမ္း ေနခဲ့ၾကေသာ္လည္း ၎တို႔၏ ဘံုရည္မွန္းခ်က္ ပန္းတိုင္ ကေတာ့ အတူတူပင္ ျဖစ္သည္။ ထို႔ျပင္ အဖိႏွိပ္ခံေနရေသာ သူတို႔၏ တိုင္းျပည္အတြက္ ဒီမိုကေရစီ စနစ္ တည္ေဆာက္ရန္ ရည္သန္ထားၾကၿပီးလည္း ျဖစ္သည္။

ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ၾကာ၍ ျပန္ၾကည့္ေသာအခါတြင္ ထိုရည္မွန္းခ်က္က ပိုမို မႈန္၀ါးလာသလို ရွိေနသည္။ အဘယ့္ေၾကာင့္ ထိုသို႔မႈန္ဝါးခဲ့ရသည္ကို ျပန္လွန္စစ္ေၾကာရန္ လိုအပ္ၿပီျဖစ္၏။

ျမန္မာ စစ္အစိုးရက တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းမရိွသည့္ ကိစၥအေပၚ မည္သူမွ် အျငင္းမပြား။ လူထုအေပၚ မတရား ရက္စက္စြာ ဖိႏွိပ္ေနေသာ ကိစၥကလည္း ေမးခြန္းထုတ္စရာ မလိုေတာ့ပါ။ အလားတူ ျပစ္ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔ျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀န္း၏ ဖိအားေပးမႈမ်ားက ထိေရာက္မႈ မရွိေၾကာင္းလည္း အထင္းသား ေပၚလြင္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။

အႏွစ္ ၂၀ ဆိုေသာ အခ်ိန္ကာလတခုသည္ ရက္စက္ေသာ စစ္အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေအာက္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခံစားက် ေရာက္ေနရသည့္ တိုင္းျပည္တခု အေနႏွင့္ အေျခခံ အေျပာင္းအလဲမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ မလံုေလာက္ေသးသည့္ အခ်ိန္ ျဖစ္ႏုိင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဒီမုိကေရစီ ရရိွေရးအတြက္ ဘ၀မ်ားကို ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားၾကရသည့္ အတိုက္အခံမ်ား အတြက္မူ တဘ၀စာ ျဖစ္သြား ႏုိင္ပါသည္။ ယခုအခ်ိန္က ေလးေလးနက္နက္ ျပန္လည္ ဆန္းစစ္ ေမးခြန္းထုတ္ရမည့္ အခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ သို႔မွသာ အင္အားသစ္တခု ေပၚထြန္းလာမည္ဟု လူအမ်ားက ယံုၾကည္ ေနၾကသည္။

“က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြက မပါးနပ္ၾကဘူး။ သူတို႔ေတြက သာမာန္ ႐ိုး႐ိုး ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူ အဆင့္ေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ ဒီထက္ပိုမရင့္က်က္ေသးဘူးလို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ သူတို႔ေတြက အာဏာကို ဘယ္လို ယူရမယ္ဆိုတာ မသိဘူး။ သူတို႔မွာ မဟာဗ်ဴဟာက်တဲ့ မူ၀ါဒေတြလည္း မရိွဘူး” ဟု တက္ႂကြ လႈပ္ရွားသူ တဦးဘ၀မွ ႏုိင္ငံေရး အကဲ ျဖတ္တဦး ျဖစ္လာခဲ့သူ ကိုေအာင္ႏိုင္ဦးက ေျပာသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္ လူထုအံုႂကြမႈတြင္ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္အမ်ားစုမွာ လူထုေနာက္သို႔ လုိက္ေနခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ၿပီး လူထုကို ဦးေဆာင္ခဲ့သူမ်ား မဟုတ္ၾကဟု ၎က ဆိုသည္။

သို႔ေသာ္လည္း မႀကိဳးပမ္းခဲ့ျခင္းေတာ့ မဟုတ္ခဲ့ေပ။ ေက်ာင္းသားမ်ားက လူထုအံုႂကြမႈကို စတင္ လိုက္သည္ႏွင့္ မၾကာမီ မွာပင္ လြတ္လပ္ေရးဖခင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ သမီးျဖစ္သူ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ အပါအ၀င္ ၾသဇာတိကၠမႀကီးေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားက လႈပ္ရွားမႈအတြင္း ပါ၀င္ပူးေပါင္းကာ လူပ္ရွားမႈႀကီးကို ဦးေဆာင္ႏိုင္ရန္ အားထုတ္ခဲ့ၾကသည္။

တိုင္းျပည္တျပည္လံုးတြင္ အာဏာရွင္စနစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဆံုးသတ္၍ ဒီမိုကေရစီ အေျပာင္းအလဲမ်ား ေပၚေပါက္ေရး အတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ား၊ စိတ္အားထက္သန္မႈမ်ားျဖင့္ ျပည့္ႏွက္ေနခဲ့သည္။

“ေဒၚစု၊ ဦးေအာင္ႀကီး၊ ဦးႏု အဲဒီလိုု ၾသဇာႀကီးတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ ေတြမ်ဳိး တိုင္းျပည္သမိုင္းမွာ ဘယ္တုန္းကမွ မရခဲ့ဖူးဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ၀မ္းနည္းဖို႔ ေကာင္းတာက အဲဒီေခါင္းေဆာင္ ေတြက အခြင့္အေရးကို အမိအရ မဆုပ္ကိုင္ႏိုင္ခဲ့ၾကဘူး” ဟု ကိုေအာင္ႏိုင္ဦးက ေျပာျပခဲ့သည္။

ထိုေခါင္းေဆာင္ ၃ ဦးမွာ ညီညြတ္ေရးကို ပစ္ပယ္၍ ၎တို႔ လမ္းေၾကာင္းေပၚတြင္သာ ေလွ်ာက္ခဲ့ၾကသည္ ဟု သူကဆက္ေျပာသည္။


“တကယ္လို႔မ်ား သူတို႔သာ ညီညြတ္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဇာတ္လမ္းက တမ်ဳိးတဖံု ျဖစ္လာမွာ” ဟု ၎က ဆို၏။

ဆက္လက္၍ ကိုေအာင္ႏိုင္ဦးက စစ္တပ္အေနႏွင့္ တိုင္းျပည္ကို မထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ေတာ့သည့္အခ်ိန္တြင္ ထိုေခါင္းေဆာင္မ်ားက ညီညြတ္စြာျဖင့္ ၾကားျဖတ္အစိုးရဖြဲ႔ျခင္း သို႔မဟုတ္ အရပ္သားအစိုးရ တရပ္ ေအာက္မွ ေစ့စပ္ညိႇႏိႈင္းရန္ ကမ္းလွမ္းျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သင့္သည္ဟု ေျပာသည္။

ထိုအခ်ိန္က ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ ဦးေဆာင္သည့္ အရပ္သား အစိုးရတရပ္ ရိွေနခဲ့ခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ ဦးေန၀င္းႏွင့္ သူ၏ အရိုက္အရာဆက္ခံသူ “သားသတ္သမား”ဟု နာမည္ႀကီးသည့္ ဦးစိန္လြင္တို႔ ျပဳတ္က်ခဲ့ရၿပီးေနာက္ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္ က သမၼတအျဖစ္ ခန္႔အပ္ခံခဲ့ရသည္။

၁၉၈၈ လႈပ္ရွားမႈ၏ အဆိုး၀ါးဆံုးေသာ အမွားမ်ားအနက္ တခုမွာ ညီညြတ္ေရး ကင္းမဲ့ခဲ့ျခင္း ျဖစ္၏။ ဧရာ၀တီမဂၢဇင္းက ခ်ဥ္းကပ္ေမးျမန္းခဲ့ေသာ လႈပ္ရွား တက္ႂကြသူ အမ်ားစုႏွင့္ ႏုိင္ငံေရးသမား အမ်ားစုက ထိုအခ်က္ကို ၀န္ခံခဲ့ၾကသည္။

ညီညြတ္ေရးဆိုသည္မွာ အာဏာရွင္အစိုးရတိုင္း ယခင္ကတည္းက တုန္လႈပ္ခဲ့ၿပီး ယခုတိုင္ ၎တို႔၏ ႏွလံုးသားအတြင္း ကိန္းေအာင္းေနေသာ စိမ့္၍ ေၾကာက္ရြံ႕ေနသည့္ ကိစၥ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားက အားထားႏိုင္သည့္ အထိေရာက္ဆံုး လက္နက္တခုလည္း ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း အတိုက္အခံမ်ားက ယခုတိုင္ ညီညြတ္ေရးကို မဆုပ္ကိုင္ ႏိုင္ၾကေသးေပ။ ညီညြတ္ျခင္းကင္းမဲ့ေနျခင္း ေၾကာင့္လည္း အာဏာရွင္ စစ္အစိုးရအတြက္ သက္ဆိုးရွည္ခြင့္ ရေနေစ ျခင္းျဖစ္သည္။

သာဓကအားျဖင့္ ၾသဇာတိကၠမႀကီးမားေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားျဖစ္သည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ဗိုလ္မႈးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးေအာင္ႀကီး ႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ဦးတင္ဦး တို႔ ဦးေဆာင္မႈေအာက္တြင္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့ေသာ အဓိကအတိုက္အခံ ႏုိင္ငံေရး ပါတီ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (အန္အယ္လ္ဒီ) သည္ပင္လ်င္ ညီညြတ္ေရးကုိ ေအာင္ျမင္စြာ မတည္ေဆာက္ႏုိင္ခဲ့ေပ။ ဦးေအာင္ႀကီးက ပါတီေခါင္းေဆာင္ပုိင္းမွ ခြဲထြက္ကာ ေနာက္ပိုင္းတြင္ သူ႔ ကိုယ္ပိုင္ပါတီကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။

အာဏာရွင္စနစ္ဆန္႔က်င္ေရး အင္အားစုမ်ားအၾကား မညီညြတ္ခဲ့သည္မွာ ယခုမွမဟုတ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ မတိုင္ခင္ ႏွစ္ ကာလမ်ားစြာ ကတည္းကပင္ ျမန္မာ့သမိုင္းတြင္ ရိွခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု လူထုအံုႂကြမႈ ကာလအတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသား သမဂၢမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ဗကသ) ၏ ေခါင္းေဆာင္ တဦးအျဖစ္ တာ၀န္ယူခဲ့သူ ကိုတင္ေအးက မွတ္ခ်က္ခ်သည္။

“၂၀ ရာစုႏွစ္ အေစာပိုင္းကာလ ၿဗိတိသွ်အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို တြန္းလွန္တဲ့ ကာလမွာ ကတည္းက ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြၾကားမွာ တကြဲတျပား ျဖစ္ေနခဲ့တာ” ဟု သူကေျပာသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အစည္းအေ၀းတခုတြင္ ညီညြတ္ေရး မရႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ကိစၥမ်ား ပ်က္ျပားခဲ့ရပံုကိုလည္း ကိုတင္ေအးက ျပန္ေျပာင္းေျပာျပခဲ့သည္။

“ဒါက ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီေတြ က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ ေသြးခြဲ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စနစ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေနတာလို႔ ေျပာၾက ေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔သာ ခိုင္ခုိင္မာမာနဲ႔ ညီညြတ္ေနမယ္ ဆိုရင္ ဘယ္သူကမွ ေသြးခြဲလို႔မရပါဘူး” ဟု သူကဆိုသည္။

အမွန္တရားႏွင့္ တရားမွ်တမႈအတြက္ မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္႐ံု တခုတည္းျဖင့္ မလံုေလာက္ဟု ၾသဇာႀကီးေသာ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားအုပ္စု၏ ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္သူ ကိုထြန္းျမင့္ေအာင္က ဆိုသည္။ သူကဲ့သို႔ေသာ က်န္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားအုပ္စု ေခါင္းေဆာင္အားလံုး ယခုအခ်ိန္တြင္ ေထာင္ထဲေရာက္ေနၾကၿပီ ျဖစ္သည္။

“က်ေနာ္တို႔ေတြက အမွန္တရားနဲ႔ တရားမွ်တမႈကို ခိုင္ခိုင္မာမာ ဆုပ္ကိုင္ ထားတာေတာ့ မွန္တယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒါေတြကို ဆုပ္ကိုင္ထား႐ံု နဲ႔ေတာ့ အလုပ္မျဖစ္ေသးဘူးဗ်။ အဲဒီလို အမွန္တရားဘက္၊ ျပည္သူ႔ဘက္မွာ မားမား မတ္မတ္ ရပ္ေနလို႔ပဲ တေန႔ ဒီတိုက္ပြဲ ေအာင္ျမင္ရမယ္ဆိုတာ ယံုၾကည္ထားၿပီးသားပါ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီေန႔က ဘယ္ေတာ့လဲ။ က်ေနာ္တို႔ ေျမးျမစ္ေတြ လက္ထက္ က်မွလား” ဟု ကိုထြန္းျမင့္ေအာင္က ဆက္ေျပာသည္။

ဒီမိုကေရစီအေရး လႈပ္ရွားသူမ်ား အားလံုး ပိုမိုႀကီးမားသည့္ အနစ္နာခံ စြန္႔လႊတ္မႈမ်ား ေပးဆပ္ရန္ အသင့္ရွိ ေနၾကသည္ဟု သူကဆိုသည္။

“ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ ေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစားသင့္တာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ စြန္႔လႊတ္အနစ္နာခံမႈ တခုတည္းနဲ႔ ေအာင္ပြဲ ရ၊ မရ ဆိုတာပါပဲ” ဟု သူက ႏိႈင္းႏိႈင္းဆဆ ေျပာသည္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွ စ၍ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွား တက္ႂကြသူ မ်ားကို စစ္အစိုးရက ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္မႈ မ်ားျဖင့္ နာမည္ႀကီးသည့္ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားတြင္ ေထာင္သြင္းအက်ဥ္းခ် ထားခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး ႏိုင္ငံ ေရးအက်ဥ္းသား ၁၃၇ ဦးက စစ္အစိုးရ၏ သံတုိင္မ်ား ေနာက္ကြယ္တြင္ အသက္ဆံုး႐ႈံး ခဲ့ရသည္ဟု ထိုင္းႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္း သားမ်ား ကူညီေစာင့္ေရွာက္ေရးအသင္း (ျမန္မာျပည္) (AAPP) က ထုတ္ ျပန္သည့္ ကိန္းဂဏန္းမ်ားအရ သိရွိရပါသည္။

ထိုမွ်မက ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ လူထုအံုႂကြမႈႀကီးအား ျပင္းထန္စြာ ၿဖိဳခြင္းခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေထာင္ေသာင္းခ်ီေသာ လႈပ္ရွား တက္ႂကြသူမ်ားလည္း ျပည္ပသို႔ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ခဲ့ၾကရသည္။

တကုိယ္ေရ စြန္႔လႊတ္မႈမ်ားအတြက္ အဆင္သင့္ျပင္ဆင္ထား႐ံုမွ်ျဖင့္ မလံုေလာက္ဘဲ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ မ်ား အေနျဖင့္ လက္ေတြ႔က်ေသာ မဟာဗ်ဴဟာ၊ ရွင္းလင္းေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈႏွင့္ ညီညြတ္ေရးအတြက္ ပိုမို အာ႐ံုစိုက္သင့္သည္ဟု ကိုထြန္းျမင့္ေအာင္က ေျပာသည္။

၁၉၈၈ လူထုအံုႂကြမႈႏွင့္ ေနာက္ပိုင္းႏွစ္မ်ားအထိ၊ အထူးသျဖင့္ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ အၿပီး ကာလမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ အားလံုးနီးပါး တရားေသ ဆုပ္ကိုင္ခဲ့ေသာ မူ၀ါဒမ်ားအနက္ တခုမွာ စစ္တပ္ကို သူတို႔၏ ေနရာမွန္၊ စစ္တန္း လ်ားသို႔ ျပန္ပို႔ေရးပင္ ျဖစ္သည္။ ဤမူ၀ါဒကို ဆုပ္ကိုင္ သူမ်ားထဲတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း တဦး အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။ သူ၏ဖခင္က စစ္တပ္ကို တည္ေထာင္ခဲ့သူ တဦး ျဖစ္ၿပီး စစ္တပ္၏ အခန္းက႑သည္ လူထုကို ႏွိပ္စက္ရန္မဟုတ္ ဟုလည္း သူက ျပန္ေျပာင္းေျပာခဲ့သည္။

ယခုအခ်ိန္တြင္ ျပည္ပေရာက္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (လြတ္ေျမာက္ နယ္ေျမ) ၏ ႏုိင္ငံျခားေရး ေကာ္မတီ တာ၀န္ခံ ျဖစ္ေသာ ကိုညိဳအုန္းျမင့္က ထိုနည္းလမ္းကို အစြန္းေရာက္သည္ဟု ျမင္ေၾကာင္း ေျပာသည္။

“က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ မူ၀ါဒအားနည္းခ်က္တခုက မင္းတို႔ ငါ့ဘက္ကလား ရန္သူ႔ဘက္ကလား ဆိုၿပီး စဥ္းစားၾကတဲ့ အခ်က္ပဲ။ အလယ္အလတ္ ရပ္တည္ခ်က္ပံုစံမ်ဳိးဆိုတာ မရိွခဲ့ဘူး။ စစ္အစိုးရကို ပိုၿပီး ခပ္ရိုင္းရိုင္း၊ ခပ္ထန္ထန္၊ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း စကားလံုးေတြနဲ႔ မေျပာႏိုင္ရင္ ခင္ဗ်ား ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေနရာ ရမွာမဟုတ္ဘူး” ဟု ကိုညိဳအုန္းျမင့္က သံုးသပ္သည္။

အက်ဳိးဆက္အျဖစ္ ဘက္ႏွစ္ဘက္စလံုးက တဘက္ႏွင့္တဘက္ အေပးအယူ လုပ္ျခင္းထက္ အၿပီးသတ္ ေခ်မႈန္း ေရးကိုသာ ဦးတည္ေနၾကသည္ဟု သူက ေျပာျပခဲ့သည္။

“အန္အယ္လ္ဒီက ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ရခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း ဘဝင္ျမင့္သြားတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္က ပါတီ၀င္ ေတြၾကားမွာ လက္ေတြ႔မက်တဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္။ ႏိုင္ငံေရးအသာစီး ရၿပီလို႔ ထင္ခဲ့့ၾကတယ္။ တကယ္ေတာ့ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို ပြဲသိမ္းလို႔ ထင္ျမင္ယူဆတာ မဟာအမွားပဲ” ဟု ကိုညိဳအုန္းျမင့္က ေျပာျပခဲ့သည္။

အန္အယ္လ္ဒီအဖြဲ႕ဝင္ အမ်ားစုလိုခ်င္သည္မွာ စစ္တပ္က ၎တို႔ပါတီထံသို႔ ႏိုင္ငံေရးအာဏာ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္ရန္ ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယင္းအခ်က္ေၾကာင့္ပင္ စစ္တပ္ကို ပို၍ ေ၀းကြာ သြားေစၿပီး အမ်ဳိးသား ရင္ၾကားေစ့ေရးလုပ္ရန္ အတြက္လည္း ပို၍ အလွမ္းေ၀း သြားေစသည္ဟု သူက ဆိုသည္။

“၁၉၈၈၊ ၉၀ ကာလေတြမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္ေျမျပင္ႀကီးလိုပဲ။ ေဒၚစုက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ တပ္မႉးေပါ့။ ျပည္သူေတြကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ရဲေဘာ္ေတြ။ က်ေနာ္တို႔က အင္အားႀကီးတဲ့ တကယ့္စစ္တပ္ႀကီးနဲ႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ေနတာနဲ႔ တူတယ္။ စစ္တပ္က က်ေနာ္တို႔ တပ္ေတြကို ၿဖိဳခြင္းလိုက္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ကိုယ့္အင္အား ကို ကိုယ္ က်ေနာ္တို႔ ျပန္မတည္ေဆာက္ ႏိုင္ေတာ့ဘူး” ဟု ကိုညိဳအုန္းျမင့္က ေျပာသည္။

ထိုစဥ္က ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားနည္းတူ လႈပ္ရွား တက္ႂကြသူမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရး အေတြ႔အႀကံဳမွာ ၃၊ ၄ လ ခန္႔သာ ရိွေသး ေသာ္လည္း အဖြဲ႔ခ်ဳပ္တြင္ မူ၀ါဒခ်မွတ္သူမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၾကသည္ဟု သူက ေျပာျပသည္။

“က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အမွားတခုကေတာ့ စိတ္ခံစားခ်က္ေတြကို အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ မူ၀ါဒထဲမွာ ေရာထည့္ ခဲ့ၾကတာပဲ။ ႏြားရိုင္းသတ္ပြဲလို မည္းမည္းျမင္ရာ လိုက္ေဝွ႕ေနသလို ျဖစ္ေနတယ္” ဟု သူက ျပန္ေျပာင္း သံုးသပ္သည္။

ျမန္မာလူမ်ဳိး အမ်ားစုကလည္း ဤသို႔ ရပ္တည္ခ်က္ ျပင္းထန္မႈမ်ဳိးကို သေဘာက်ခဲ့ၿပီး အေပးအယူ လုပ္ရန္ မလိုလား ခဲ့ၾကဟု ကိုညိဳအုန္းျမင့္က ဆိုသည္။

“၁၉၈၈ ခုႏွစ္က တကယ့္ကို ႀကီးမားတဲ့ လူထုအံုႂကြမႈႀကီးကို ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာ က်ေနာ္တို႔ ေတြက လံုး၀ ၿပီးျပည့္ စံုတဲ့ ေအာင္ပြဲတခု ရေတာ့မယ္္လို႔ ထင္ခဲ့ၾကတာ” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။

ကိုေအာင္ႏိုင္ဦးက အဂၤလိပ္ကဗ်ာဆရာ ၀ီလီယံ အားနက္စ္ ဟန္နလီ ေရးသည့္ အႏိုင္မခံ (Invictus) ဆိုေသာ ကဗ်ာထဲမွ စာေၾကာင္းတေၾကာင္းကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အလြန္သေဘာက်ခဲ့သည္ဟု ေျပာျပသည္။

“ငါ၏ ဦးေခါင္း ေသြးမ်ားျဖင့္ ရဲရဲနီလွ်က္ရွိသည္။ သို႔ေသာ္ ညြတ္ကား မညြတ္.. ဆိုတဲ့စာသားေလးပဲ။ က်ေနာ္တို႔ေတြလည္း အဲဒီသတၱိမ်ဳိးနဲ႔ ႀကီးျပင္းလာခဲ့တာပါ။ ဒါေပမယ့္ တျခားဘက္မွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အျပန္အလွန္ ညႇိႏႈိင္းမႈေတြ လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္” ဟု ကိုေအာင္ႏုိင္ဦးက ေျပာျပသည္။

အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ားက စစ္အစိုးရႏွင့္ အေပးအယူမလုပ္ႏိုင္ျခင္းမွာ အံအားသင့္ဖြယ္ မဟုတ္ေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အတိုက္အခံမ်ား အခ်င္းခ်င္း အၾကားတြင္ပင္ အေပးအယူ မလုပ္ႏုိင္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ကိုေအာင္ႏိုင္ဦးက သံုးသပ္သည္။

“ရန္သူကို အထီးက်န္မျဖစ္ပါေစနဲ႔။ ရန္သူကို ေခ်ာင္ထဲမွာ ထိုးမထားပါနဲ႔။ က်ေနာ္တို႔က ရန္သူကို အလင္းထဲကို ဆြဲထုတ္ဖို႔ လိုတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ေတာ့ အေျပာင္းအလဲဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု သူက ဆိုသည္။

သို႔ေသာ္ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အလင္းေရာင္အတြင္းသို႔ ထြက္လာ ေစရန္ မည္သို႔ ဆြဲေဆာင္ရမည္ကို မည္သူ တဦး တေယာက္မွ် မသိခဲ့ၾကေပ။ ေသခ်ာသည္ကေတာ့ စစ္အစိုးရတြင္ ထို႔ကဲ့သို႔ေသာ ႏုိင္ငံေရးဆႏၵ မရိွသည္ ကို သမိုင္းက သက္ေသျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။

အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္က အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရး အတြက္ ႁခြင္းခ်က္မထား၊ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးရန္ ေတာင္းဆိုေန မည့္အစား စစ္အစိုးရ ထံသို႔ ရွင္လင္းျပတ္သားသည့္ အာဏာခြဲေ၀ယူေရး ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို ထုတ္ျပန္ေၾကညာကာ တင္ျပ သင့္သည္ဟု ကိုေအာင္ႏုိင္ဦးက ယံုၾကည္ေနသည္။

“ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးက အစြန္း ၂ ဘက္ကို ေရာက္ေနၾကတယ္။ က်ေနာ္တို႔က အစြန္းေရာက္ အေျဖေတြ ရွာၾကမွာလား။ စစ္အစိုးရကို ဗံုးက်ဲၿပီး အျပတ္ ရွင္းပစ္ႏုိင္မွာလား။ ဒါက မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဒါဆို စစ္အစိုးရနဲ႔ လံုး၀ ပူးေပါင္းမလား။ ဒါကလည္း မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ နည္းလမ္းတခုပဲ” ဟု သူက ဆုိသည္။

အလယ္အလတ္က်ေသာ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးေရး နည္းလမ္းသည္လည္း အလုပ္မျဖစ္ဟု သူကေျပာျပန္သည္။

“ဒါဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ ျပန္လည္ေ၀ဖန္ ဆန္းစစ္မႈ လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီ။ ႏိုင္ငံေရး ရလဒ္ေကာင္းေတြ ထြက္ေပၚႏိုင္တဲ့ နည္းေတြကို စဥ္းစားဖို႔လိုလာၿပီ။ ၁ ႏွစ္ ဒါမွမဟုတ္ ၂ ႏွစ္ ေလာက္ မွား ခဲ့တာက ျပႆနာမဟုတ္ေပမယ့္ အႏွစ္ ၂၀ ေတာင္ မွားတယ္ ဆိုတာေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူး” ဟု ကိုေအာင္ႏိုင္ ဦးက မွတ္ခ်က္ခ်သည္။

ေက်ာ္စြာမိုးေရးသားသည့္ The Price of Disunity ကိုဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုေဖာ္ျပပါသည္။