ပံုရိပ္ႏိုင္ငံေရး - အပိုင္း (၂)

ဘိုဘိုေက်ာ္ၿငိမ္း

ပံုရိပ္ႏိုင္ငံေရးဆိုတာ ဘာလဲ?

က်ေနာ့္အျမင္ကို ေျပာရလွ်င္ ပံုရိပ္ႏိုင္ငံေရး ဆိုသည္မွာ ေပၚလစီ (မူဝါဒ) ကို အေျချပဳေသာ ႏိုင္ငံေရး မဟုတ္ေတာ့။ "လူ" ကို အေျချပဳေသာ ႏိုင္ငံေရး၊ နဖူးစည္းတပ္ျပီး ႏိုင္ငံေရး ေႂကြးေၾကာ္ျခင္းဟု ျမင္မိသည္။ ယခုေခတ္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္သည္ဟု ဆုိသူမ်ားအၾကားတြင္ "မင္း ... ေထာင္က်ဖူးလား"၊ "မင္း ... အန္အယ္လ္ဒီလား"၊ "မင္း ... ဗကသလား"၊ "မင္း ... ေက်ာင္းသားလား" ဆိုသည္က အရင္ စေမးခံရသည္။ တခ်ဳိ႕ေတြဆိုရင္ ေထာင္က်ဖူးမွ လူရာဝင္ႏိုင္သည္ဟု ထင္ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူတခ်ဳိ့က ကိုယ့္ရာဇဝင္ကို ပိုပိုသာသာ ေျပာလာၾကသည္။ တခ်ဳိ့ဆိုလွ်င္ "ဘာရာဇဝင္ ရွိခဲ့သလဲ" က စခ်င္ၾကသည္။ ရာဇဝင္ရွိမွ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ရမယ္ဆိုရင္ ဘယ္မွာ ႏိုင္ငံေရးသမား ရွာရေတာ့မွာလဲ။

ယေန႔ ႏိုင္ငံေရးေလာကတြင္ ေထာင္က်ဖူးမွ ႏိုင္ငံေရးအရ အရာဝင္သည္ဆိုသည့္ အေတြးမွားကို ေထာက္ျပခ်င္သည္။ ယေန႔ေခတ္သည္ အဂၤလိပ္ေခတ္ကဲ့သို႔ သခင္ေပါက္စ၊ ေထာင္ ၆ လ မဟုတ္ေတာ့ပါ။ နအဖ ဖက္ဆစ္တို႔ေအာက္တြင္ ေထာင္ ၁ဝ ႏွစ္၊ အႏွစ္ ၂ဝ မွာ အသာေလး ျဖစ္သည္။ ေထာင္ထဲဝင္၍ သူရဲေကာင္းလုပ္စရာ မလိုပါ။ အဖမ္းခံမည္ထက္၊ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ရင္း အက်ဳိးျပဳႏိုင္ပါသည္။ လူငယ္ေခါင္းေဆာင္ ကိုေအာင္ဆန္းကို ဖမ္းဝရမ္းထုတ္၊ ကိုေအာင္ဆန္းက အဖမ္းမခံ၊ ဤမူကို ခံယူသင့္သည္။ အေရးအခင္းျဖစ္လိုက္၊ ေခါင္းေဆာင္ေတြ ေပၚလာလိုက္၊ အဖမ္းခံလိုက္ၾကရနဲ႔၊ သမင္ေမြးရင္း က်ားစားရင္း ျဖစ္ေနၾကရတယ္။

တဖက္ကလည္း “လူ” ကို တင္တိုက္ေသာ ပံုရိပ္ႏိုင္ငံေရးအတြက္ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းေတြ႔လွ်င္ အဂၤလိပ္လို Larger than life ဟုေခၚသည့္ လူစင္စစ္ကေန ဘုရားျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးၾကေတာ့သည္။ ဤအႏၱရာယ္မွာ ကြန္ျမဴနစ္ အာဏာရွင္စနစ္မွ သက္ဆင္းလာျခင္း ျဖစ္သည္။ ေမာ္စီတုံး၏ ဗ်ဴဟာမွန္ခဲ့၍ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္တို႔ အာဏာရခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေမာ္စီတံုးသည္ လူထဲက လူတေယာက္သာ ျဖစ္သည္။ နတ္ဘုရား မဟုတ္ပါ။ လ်ဴေရွာက္ခ်ီႏွင့္ တိန္ေရွာက္ပိန္တို႔က လက္ေတြ႔ ဦးေဆာင္ေနရာမွ အသာစီးရလာသည္။ ထိုအခါ ေမာ္စီတံုးက အာဏာလုရန္ ယဥ္ေက်းမႈေတာ္လွန္ေရးကို ဆင္ႏႊဲရာ လင္ေျပာင္က ေဖာ္လန္ဖားၿပီး ေမာ္စီတံုး၏ အေတြးအေခၚ စာအုပ္ကေလးကို ႐ိုက္ႏွိပ္ကာ စစ္တပ္အတြင္း ျဖန္႔ေဝရာမွ စာအုပ္နီသည္ ကြန္ျမဴနစ္တို႔၏ က်မ္းစာျဖစ္ခဲ့ရ၍ ေမာ္စီတံုးလည္း လူစင္စစ္မွ နတ္ဘုရား ျဖစ္ခဲ့ရသည္။

အေသအခ်ာ ေလ့လာလွ်င္ ေမာ္စီတံုး၏ အမွားႏွင့္ အာဏာမက္မႈေၾကာင့္ တ႐ုတ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ပ်က္စီးေသဆံုးခဲ့ရသည္။ တ႐ုတ္ေတြ မဲြေတခဲ့ရသည္။ ေျမာက္ကိုးရီးယားကို ၾကည့္ပါ။ The Great Leader ႏွင့္ Dear Leader တို႔ ႏွစ္ဦးကို ဘုရားသဖြယ္ ကိုးကြယ္ေနၾကသည္။ အျမင္မွန္ရသြားေသာ တိန္ေရွာက္ပိန္က ပုဂၢိဳလ္ေရးကိုးကြယ္မႈထက္ စနစ္မွန္ကန္ေရးကို ဦးစားေပးခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ေတြ ကံေကာင္းဖို႔ ျဖစ္လာရသည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ “လူ” သမတကို သစၥာရွိရသည္ မဟုတ္။ အေျခခံဥပေဒ Constitution ကို သစၥာေစာင့္ရသည္။ အေျခခံဥပေဒက Presidency သမတရာထူးကို ေဖာ္ထုတ္၍ (လူ)ေတြက အေရြးခံရျခင္း ျဖစ္သည္။ တနည္းအားျဖင့္ စနစ္ System သည္ အဓိက ျဖစ္သည္။ စနစ္အေပၚ သစၥာေစာင့္သိျခင္း ျဖစ္သည္။

ယခုေခတ္ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးတြင္ စနစ္ အေရးၾကီးပံုကို နားမလည္ၾကေပ။ (လူ) ကို အဓိကထား ပြဲထုတ္ၾကသည္။ အဆင့္ဆင့္ “လူ” ကို တင္တိုက္ၾကသျဖင့္ မိမိတို႔၏ ေခါင္းေဆာင္ပံုရိပ္၊ မိမိ၏ ပံုရိပ္တို႔သည္ ေရွ့တန္း ေရာက္လာရပါသည္။

ထိပ္ဆံုးအဆင့္ ေဒၚစုကို ၾကည့္ရေအာင္။ ေဒၚစုသည္ ယေန႔ေခတ္ကမၻာတြင္ အထင္ရွားဆံုး ေခါင္းေဆာင္မ်ား စာရင္းတြင္ ထိပ္ဆံုးမွ ပါဝင္သည္။ ေဒၚစု၏ သတၱိႏွင့္ အာဏာရွင္စနစ္ကို ဇြဲႏွင့္ ရင္ဆိုင္ရဲျခင္းအတြက္ ေဒၚစုသည္ ဒီမိုကေရစီသူရဲေကာင္း Democracy Icon ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ဘာသာေရးႏွင့္ ယွဥ္ေျပာရလွ်င္ မဂ္ဖိုလ္ အဆင့္ရၿပီးသူႏွင့္ တူသည္။ အပါယ္တံခါး ပိတ္၍ ေကာင္းကင္ဘံု ေရာက္ရန္သာ ရွိေတာ့သည္။ သို႔ေသာ္ ေဒၚစုႏွင့္ အတန္ဆံုးဆုမွာ ျမန္မာျပည္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွ လြတ္ရန္ျဖစ္မည္ ဟု ထင္မိသည္။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ေအာင္ႏိုင္ရန္မွာ ေဒၚစု တေယာက္ထဲႏွင့္ မျဖစ္ႏိုင္။ ေဒၚစုကို ထိုင္ရွိခိုး႐ံုႏွင့္လည္း မရႏိုင္။ ေဒၚစုကို အသံကုန္ဟစ္၍ ေထာက္ခံေန႐ံုႏွင့္လည္း မရႏိုင္။ ေဒၚစုကို ေထာက္ခံေသာ၊ တိုင္းျပည္ကိုခ်စ္ေသာ လူအမ်ား စုေပါင္း၍ အင္အားတည္ေဆာက္ၿပီး ေဒၚစုကို ပံ့ပိုးေပးႏိုင္မွသာ ေဒၚစု အင္အားရွိမည္။ ဤအင္အားကို ျပႏိုင္မွ နအဖ က ေဒၚစုကို အေရးထားလာရေပမည္။

က်ေနာ္တို႔ အမ်ားစုသည္ ဤအင္အားကို တည္ေဆာက္ဖို႔ နားမလည္ႏိုင္ၾကသလို စိတ္ဝင္စားျခင္းလည္း မရွိၾကပါ။ အခ်င္းခ်င္း ေပါင္းစည္းႏိုင္ရန္ တအုပ္စုႏွင့္ တအုပ္စု ညိႇႏႈိင္းတိုင္ပင္ ေဆြးေႏြးၿပီး၊ နားလည္မႈရွိလာေအာင္ လုပ္ဖို႔ မၾကိဳးစားၾက။ ေဒၚစု ဘြဲ႔မ်ား ထပ္ရရန္ ၾကိဳးပမ္းသူက ၾကိဳးပမ္းၾက၊ စည္း႐ံုးသူက စည္း႐ံုးၾကႏွင့္ ရြာလည္ေနၾကသည္။

ေဒၚစုၿပီးေတာ့ ကိုမင္းကိုႏိုင္ ထြက္လာေသာအခါ ကိုမင္းကိုႏိုင္ဘြဲ႔ ရရန္ ၾကိဳးစားသူမ်ား ေပၚလာၾကျပန္သည္။ တဆင့္ၿပီးတဆင့္ ဘြဲ႔မ်ားရရန္သာ ၾကိဳးစားေနၾကရင္း အခ်ိန္ျဖဳန္းခဲ့ၾက၍ အႏွစ္ ၂ဝ တိုင္ ၾကာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ေရွ့မတိုးႏိုင္ၾကေသးပါ။ ဤသည္မွာ ပံုရိပ္ႏိုင္ငံေရး၏ အႏၱရာယ္ဆိုး ျဖစ္သည္။ ပို၍ဆိုးသည္မွာ ပံုရိပ္ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ ကိုယ္ႏွင့္ သေဘာထား မတူသူေတြကို အရင္ဦးေအာင္ တုိက္ခိုက္ထားရမည္ ဆိုသည့္ မသိစိတ္မ်ားသည္ ယေန႔ ႏိုင္ငံေရး လႈပ္ရွားသူမ်ားၾကားတြင္ ကိန္းေအာင္း ၿငိတြယ္ေနၾကေသးသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ညီညြတ္ေရးကို မတည္ေဆာက္ႏိုင္ဘဲ အခ်င္းခ်င္း ႏိွပ္ကြပ္ေနရင္း စစ္အာဏာရွင္ကို တိုက္ရန္ အင္အား မစုစည္းႏိုင္ၾကေတာ့ပါ။

zero sum game ေခၚ သံုညအႂကြင္း ေတြးေခၚခ်က္

မဆလ စိတ္ဓာတ္ဆိုးႏွင့္ လူခ်သည့္ အက်င့္ဆိုး ၂ ခုက ပံုရိပ္ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ Zerosum game သူႏိုင္ကိုယ္ႏိုင္၊ သံုညအႂကြင္း ေတြးေခၚခ်က္ကို ပို႔ေဆာင္ေပးခဲ့သည္။ ဤအေတြးအေခၚက လံုးဝသံုည အႏိုင္ရေရးကို ဦးတည္သည္။ အဆင့္ဆင့္ ႏိုင္ငံေရးစစ္ပြဲ အႏိုင္ရေရးထက္ လံုးဝဥႆံု အႏိုင္ရေရးကို ရည္ၫႊန္းသည္။ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ေတာခိုေတာ့ ဤအေတြးအေခၚႏွင့္ ေတာခိုၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ရန္သူကို အႏိုင္တိုက္ေရးမွ လြဲ၍ က်န္ဗ်ဴဟာကို မစဥ္းစား။ မႏိုင္မွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကား ဆိုလာေတာ့ အစိုးရက အားသာလာကာ ျဖတ္ေလးျဖတ္ႏွင့္ ရက္ရက္စက္စက္ ေခ်မႈန္းလာေတာ့ ကြန္ျမဴနစ္ေတြ ေျပးၾကရသည္။ သခင္သန္းထြန္း၊ သခင္ဇင္၊ သခင္ခ်စ္ႏွင္႔ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ အမ်ားအျပား အသက္ဆုံးရႈံးခဲ့ၾကရသည္။

သို႔ေသာ္ ၎တို႔၏ Zero sum အေတြးႏွင့္ ဗ်ဴဟာ Strategy က က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ အေမြဆိုးကို ေနာင္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ခံယူရင္း - ကြန္ျမဴနစ္တို႔၏ ဗ်ဴဟာအမွားေနာက္ ဆက္လက္နင္းခဲ့ၾကသည္။ Zero Sum game ကို ကစားလိုလွ်င္ (အင္အား) တည္ေဆာက္ရမည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ခဲ့သလို လူေတာ္ေတြကို ဘက္ေပါင္းစံုက စည္း႐ုံး (ဆြဲေစ့) ရမည္။ လူေတာ္ေတြကို လိုခ်င္ရင္ ဒီလူေတြကို ေနရာေပးရမည္။ ေအာက္ေျခလူတန္းစား (Grass root) သာမက အဆင့္ဆင့္တြင္ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းမ်ားကို ေမြးထုတ္ႏိုင္ရမည္။ Next Generation ဟု ေခၚသည္႔ ေနာက္ေခတ္လူငယ္မ်ားကို ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ ေမြးထုတ္ႏိုင္ရမည္။ အခုေတာ့ ဒီလိုမဟုတ္။ ျပည္တြင္းျပည္ပ (လူၾကီး) မ်ားက (ရာသက္ပန္) ေနရာယူထားၾကသည္။ (ငါတို႔ အစု) သာ လုပ္ပိုင္ခြင့္႐ွိသည္ဟု ခံယူၾကကာ မဆလစိတ္ဓာတ္ အျပည့္ႏွင့္ (မလုပ္၊ မ႐ႈတ္၊ မျပဳတ္) ခံယူခ်က္ႏွင့္ အျပင္လူ အဝင္မခံ။

ေတာင္အာဖရိကတြင္ မင္ဒဲလား (Mandela) ဦးေဆာင္ေသာ ေအအင္စီ (ANC) တို႔ အႏိုင္ရသည္ကို ၾကည့္လွ်င္ မင္ဒဲလားက သတၱိ႐ွိ႐ွိႏွင့္ အသားေရာင္ ခြဲျခားႏွိပ္ကြပ္ေသာ အပါသိုက္ Apartheid စနစ္ကို ေထာင္ထဲတြင္ စြန္႔စားတိုက္ျပေနခ်ိန္တြင္ ေအာလီဘာတမ္ဘို (Oliver-Tambo) က ျပင္ပတြင္ ေခါင္းေဆာင္မႈေပးကာ အင္အားကို တည္ေဆာက္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတကာ ေထာက္ခံမႈကို အရယူႏိုင္ခဲ့သည္။ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈကို ဦးေဆာင္ႏိုင္ခဲ့သည္။ မင္ဒဲလားသည္ အတိုက္အခံ အုပ္စု၏ ႐ုပ္လႊာ Icon သတၱိ၊ ေအာလီဘာတမ္ဘိုက ျပင္ပမွ ေခါင္းေဆာင္မႈတို႔ ဟန္ခ်က္ညီစြာ ေခါင္းေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ ေဒၚစုသည္ မင္ဒဲလားကဲ့သို႔ သတၱိ႐ွိေသာ ေခါင္းေဆာင္။ ေဒၚစု၏ သတၱိေၾကာင့္ ျမန္မာသာမက တကမၻာလံုးက ေထာက္ခံလ်က္ရွိေသာ ေခါင္းေဆာင္။ သို႔ေသာ္ ဤေထာက္ခံမႈကို (အင္အား) ျဖစ္ေအာင္ ေခါင္းေဆာင္ေနရာယူထားသည့္ လူၾကီးမ်ားက မတည္ေဆာက္ႏိုင္ၾက။ တည္ေဆာက္ရမွန္းပင္ သိပံုမေပၚၾက။

အေဝးေရာက္ အစိုးရအဖြဲ႔သာ လုပ္တတ္ခဲ့လွ်င္၊ ႏိုင္ငံေရး နားလည္ခဲ့ၾကလွ်င္၊ ေအာက္ေျခကို စည္း႐ံုးသူေတြက စည္း႐ံုး၊ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရေတြကို ေလာ္ဘီလုပ္သူေတြက ေလာ္ဘီလုပ္၊ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔မႈ (Sanctions) ကို ဦးစီးသူေတြက ဦးစီး၊ တိုက္ပြဲဝင္ႏွင့္ ၿမဳိင္ၿမဳိင္ဆိုင္ဆိုင္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့ၾကလွ်င္ (အင္အား)လည္း တေျဖးေျဖး တိုးတက္လာၿပီး ေထာက္ခံမႈလည္း တေျဖးေျဖး ၾကီးထြားလာစရာ အေၾကာင္းရွိပါသည္။ အခုေတာ့ အႏွစ္ ၂ဝ လံုးလံုး (လုပ္ၾကပါ၊ လုပ္ၾကပါ) ဟု ကမၻာပတ္၊ လိုက္ေအာ္ကာ ပိုက္ဆံလိုက္ေတာင္း၊ ေငြေတြသံုး၊ အခ်ိန္ေတြòဖံး၊ အခြင့္အေရးေတြ ႐ႈံးခဲ့ရသည္မွာ ေတြးတတ္လွ်င္ ရင္နာစရာ ေကာင္းလွပါသည္။

လူၾကီးမ်ားက အတြင္းစည္းဝိုင္းကာ လူနည္းစု သက္သက္ႏွင့္သာ အႏိုင္တိုက္လိုၾကသည္။ အႏွစ္ ၂ဝ ေက်ာ္ လာသည့္တိုင္ စည္းဝိုင္းသာ က်ဥ္းသြားသည္။ တိုးတက္မႈမရွိ။ တိုင္းျပည္ျပင္ပတြင္ ၅ ဦး တဖြဲ႔ႏွင့္၊ ကိုယ့္စည္းကိုယ္တားကာ ၾကိတ္ဝိုင္းေတြႏွင့္ အစိတ္စိတ္အမႊာမႊာ ကြဲေနၾကသည္။ ၾကိဳးဝိုင္းအျပင္ ေရာက္ေနၾကသည့္ အုပ္စုမ်ားမွာ မဆလစိတ္ အျပည့္ႏွင့္ zero-sum ဗ်ဴဟာကိုင္ကာ အခ်င္းခ်င္း ဝိုင္းဆဲေနၾကသည္ကိုပင္ ႏိုင္ငံေရး စြန္႔စားမႈၾကီးသဖြယ္ ထင္ေနၾကသည္။ သူ႔ထက္ငါ သတၱိ႐ွိျပေနၾကသည္။ သံ႐ံုးေရွ့ ဆႏၵျပျခင္း၊ ရွည္လ်ားလွေသာ ေၾကညာခ်က္မ်ား ထုတ္ျပန္ျခင္း၊ Website ေထာင္၍ လူတကာကို ဆဲဆိုၾကျခင္းကိုပင္ ႏိုင္ငံေရး လုပ္ေနၾကသည္ဟု ယူဆကာ ဘဝျမင့္ေနၾကသည္။ နအဖ စစ္အစိုးရကို မ်ားမ်ားဆဲႏိုင္သူကို ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ မွတ္ယူကာ ပံုရိပ္ကို အေရာင္တင္ေနၾကသည္။ အင္အား မတည္ေဆာက္ႏုိင္လွ်င္ တဦးၿပီး၊ တဦး အုိၿပီး ေသမင္းေခၚရာ လိုက္ၾကရမည္။ အာဏာရွင္စနစ္ ၿပိဳကြဲမည္ မဟုတ္ပါ။

ယေန႔ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနကို သံုးသပ္ရလွ်င္ ေခါင္းပိုင္းတြင္ ေဒၚစုသည္ အနစ္နာခံကာ အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆန္႔က်င္ေနေသာ္လည္း ေဒၚစုေနာက္က အင္အားအျဖစ္ ပံ့ပိုးရမည့္ ဒုတိယအဆင့္ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္း မရွိပါ။ (စကားခ်ပ္။ ။ ဦးဝင္းတင္ လြတ္ေျမာက္လာ၍ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ တက္လာသည္။ NLD-LA တြင္ လူငယ္မ်ား ေနရာရလာျခင္းမွာ အားရဖြယ္ျဖစ္သည္။) တနည္းအားျဖင့္ ခါးျပတ္ေနပါသည္။ အတြင္းႏွင့္ အျပင္တြင္ အုပ္စုအသီးသီးဖြဲ႔ကာ အုပ္စုအခ်င္းခ်င္း အားၿပိဳင္ေနၾကေသာ္လည္း အခ်င္းခ်င္း အခ်ိတ္အဆက္ မ႐ွိၾက။ စည္းဝိုင္းဖြဲ႔ထားၾကေသာ စက္ဝုိင္းမ်ား မခ်ိတ္မိၾက။ တကမၻာစီ ေဝးေနၾကသည္။ ေနာက္ဆံုး အခ်ိန္ၾကာလာေတာ့ ေဒၚစုဆိုင္းဘုတ္ကို ေထာင္ၿပီး ခြင္႐ိုက္စားရသည့္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္စားမ်ား ျဖစ္မွန္းမသိ ျဖစ္လာၾကသည္။ ပံုရိပ္ႏုိင္ငံေရးေၾကာင့္ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမ်ားလာကာ ေအာက္ေျခတြင္ ညီၫြတ္မႈ မ႐ွိၾက၍ (အင္အား) မတည္ေဆာက္ႏိုင္ၾကပါ။ ေျမစာပင္ျဖစ္ရသူမ်ားမွာ အသက္စြန္႔၍ တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကတဲ့ ေအာက္ေျခက သူရဲေကာင္းမ်ားနဲ႔ ျပည္သူေတြသာ ျဖစ္တယ္။

၈ ေလးလံုး လူထုေတာ္လွန္ေရးၾကီးႏွင့္ ေ႐ႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးအၾကား ၁၉ ႏွစ္ ရွိပါသည္။ ဤ ၁၉ ႏွစ္အတြင္း ေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုအတြင္း ဘာမ်ား ျပင္ဆင္ႏိုင္ခဲ့ပါသလဲ။ ဘာမွ မျပင္ဆင္ႏိုင္ခဲ့ၾကပါ။ ၈၈ အုပ္စုေနာက္ပိုင္း မ်ဳိးဆက္သစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား မေပၚေပါက္ခဲ့ေတာ့ပါ။ အေၾကာင္းမွာ လူငယ္လူသစ္မ်ားကို ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေပးလိုစိတ္ မ႐ွိၾက။ ေပးရမည္ကိုပင္ မသိၾက႐ုံမက ေနရာရထားသည့္သူမ်ားက မဆလစိတ္ဓာတ္ အျပည့္ႏွင့္ ထိုင္ခံု မဖယ္ေပးလိုၾက။ အခ်ိန္ေတြသာ ကုန္သြားသည္။ တိုးတက္မႈ မရွိၾကသည္ကိုလည္း ဂ႐ုမျပဳႏိုင္ၾက။ မ်က္စိမွိတ္ကာ လံုးဝ အႏိုင္ရေရးကိုသာ ဇြတ္ေအာ္ေနၾကသည္။ လံုးဝအႏိုင္ရရန္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားကို မစဥ္းစားၾက။ မျပင္ဆင္ခဲ့ၾကပါ။

ရလာဒ္မွာ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးၾကီး ေပၚေပါက္လာေသာအခါ ဦးေဆာင္ရမည့္ ေခါင္းေဆာင္ႏွင့္ အဖြဲ႔အစည္း မ႐ွိဘဲ ႏိုင္ငံေရးအ႐ွိန္၊ တိုက္ပြဲအ႐ွိန္ကို မျမႇင့္ႏိုင္ၾက။ ထို႔ေၾကာင့္ စစ္အစိုးရက ဂမ္ဘာရီကို ဘန္းျပ၍ ေဒၚစုႏွင့္ လွည့္၍ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေပးလိုက္တဲ့အခါ၊ စစ္အစိုးရရဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ ေထာင္ေခ်ာက္ထဲကို တန္းဝင္သြားၾကရတာပါ။ ေဒၚစုကိုယ္ႏိႈက္လည္း အသံုးခ်ခံလိုက္ရတယ္လို႔ ခံစားရမိတယ္။

လက္ရွိျဖစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနကို သံုးသပ္ရာတြင္၊ အမွန္တရားကို အေျချပဳ၍ သတၱိ႐ွိ႐ွိ ဝန္ခံစိတ္ႏွင့္ သံုးသပ္ၾကည့္လွ်င္ စစ္အာဏာရွင္အစိုးရႏွင့္ အတိုက္ခံတို႔သည္ ဒီမိုကေရစီကို အေျချပဳ၍ တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကျခင္းဟု ေယဘုယ်အားျဖင့္ ေျပာႏိုင္ေသာ္လည္း က်င့္စဥ္မ်ားမွာ မဆလစိတ္ဓာတ္ကို အေျချပဳေသာ ကြန္ျမဴနစ္ က်င့္စဥ္မ်ားသာ ျဖစ္သည္။ ဦးေနဝင္းသည္ ၎ အာဏာတည္ၿမဲေရးအတြက္ ကြန္ျမဴနစ္တို႔၏ ဗဟိုဦးစီးစနစ္ကို ယူလာကာ စစ္ဗိုလ္ လူထြက္မ်ားႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္လူထြက္မ်ားကို အားယူကာ “မဆလ” ပါတီကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီသည္ “အာဏာ” ကို ရေအာင္ မတိုက္ႏိုင္ေသာအခါ အာဏာရေနေသာ “မဆလ” ပါတီသို႔ ကြန္ျမဴနစ္ အမ်ားအျပား ဝင္ေရာက္ကာ တဆင့္ခံ အာဏာကို ဝင္ေရာက္ရယူခဲ့ၾကသည္။

၎တို႔ႏွင့္အတူ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီမွ အက်င့္ဆိုးမ်ား ပါလာကာ ဗဟိုဦးစီးစနစ္ဆိုးမွ စီးဆင္းလာေသာ မဆလ စိတ္ဓာတ္ႏွင့္ အက်င့္ဆိုးၾကီးသည္ ျမန္မာျပည္တျပည္လံုး ျပန္႔ႏွံ႔ခဲ့ရသည္မွာ ယေန႔တိုင္ျဖစ္သည္။ က်ေနာ့္အျမင္ကို တင္ျပရလွ်င္ ဦးေနဝင္း၏ အေမြဆိုးမွာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ၎ကိုယ္က်ဳိးအတြက္ ထူေထာင္ခဲ့သည္သာမက မဆလ စိတ္ဓာတ္ႏွင့္ အက်င့္ဆိုးကို တျပည္လံုးကို ျဖန္႔၍ တိုင္းျပည္ကို ဖ်က္ဆီးခဲ့ျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ဒီစိတ္ဓာတ္ႏွင္႔ ဒီအက်င္႔ကို ျမန္မာတျပည္လံုး မေဖ်ာက္ႏိုင္ၾကေသးပါ။

နအဖ စစ္အစိုးရသည္ မဆလစိတ္ဓာတ္ကို အေျခခံ၍ ဖက္ဆစ္ အာဏာရွင္တုိ႔၏ က်င့္ထံုးအတိုင္း အာဏာသံုး၍ အမ်ားျပည္သူကို ႏိုပ္ကြပ္ရာမွ ဦးေနဝင္းေခတ္ကထက္ ပိုမိုယုတ္မာႏွိပ္စက္ေသာ ဖက္ဆစ္႐ုပ္ပံု ပိုေပၚလာသည္။ ေရႊဝါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးႏွင့္ နာဂစ္ မုန္တိုင္းတြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊ၏ ဖက္ဆစ္႐ုပ္သည္ ပိုေပၚလြင္လာကာ စစ္တပ္က (ျပည္သူ) ကို (ရန္သူ) အျဖစ္ သတ္မွတ္ ဆက္ဆံလာသည္မွာ ထင္ရွားလာပါသည္။

စစ္အာဏာရွင္ပီပီ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊသည္ အာဏာႏွင့္ ရာထူးကို လက္မလႊတ္ႏိုင္။ ေအာက္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား၏ ေထာက္ခံမႈရရန္ ဆရာ၊တပည့္ ၾကည့္႐ႈသည့္ Patronage စနစ္ကို က်င့္သံုးကာ လူေတြကို ေငြႏွင့္ အာဏာေပးကာ ခုိင္းစားခဲ့ရသည္။ ခိုင္းစားလ်က္လည္း ျဖစ္သည္။ အဆင့္ဆင့္ အာဏာႏွင့္ ေငြေပး၍ ခိုင္းစားၾကရာက တိုင္းျပည္လည္း မြဲ၍ ျမန္မာျပည္လည္း “သူခိုး” ႏိုင္ငံျဖစ္ခဲ့ရၿပီ။ မဆလ စိတ္ဓာတ္ကို အေျခခံခဲ့ရာမွ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဆိုးတို႔ သြားရာလမ္းအတိုင္း လက္ရွိ နအဖ အစိုးရသည္ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ဳိးကို ခ်စ္စိတ္ေပ်ာက္ကာ တကိုယ္ေကာင္းစိတ္ အစြန္းေရာက္ေသာ ဖက္ဆစ္စစ္စစ္ ဘဝသို႔ ေရာက္ကာ တိုင္းျပည္လည္း တ႐ုတ္ကၽြန္ဘဝ ေရာက္ခဲ့ရၿပီ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္သန္းေရႊကေတာ့ စိန္စီေသာ သမီးမ်ား ၿခံရံလ်က္ ပုလႅင္ထက္မွ မဖယ္ႏိုင္ရွာေသးပါ။

ဒီမိုကေရစီအတြက္ တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကေသာ ေတာ္လွန္ေရး ရဲေဘာ္ၾကီးမ်ားကို ၾကည့္လွ်င္လည္း အမ်ားစု၏ အေျခခံမွာ မဆလ စိတ္ဓာတ္ႏွင့္ ကြန္ျမဴနစ္တို႔၏ အက်င့္ဆိုးမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ အစိုးရ၏ ဖမ္းဆီး ႏွိပ္ကြပ္ျခင္းေဘးမွ ကင္းလြတ္ခဲ့ၾကေသာ အတြင္းႏွင့္ အျပင္ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းကို ၾကည့္လွ်င္ မိမိတို႔၏ ရာထူးႏွင့္ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို မစြန္႔လႊတ္လိုၾက။ ဒီမိုကေရစီ တိုက္ပြဲဝင္ ေနၾကသူမ်ားပင္ ျဖစ္ေသာ္ျငားလည္း ေဝဖန္မႈကို မခံႏိုင္ၾက။ ဒီမိုကေရစီ က်င့္စဥ္တြင္ မ႐ွိမျဖစ္ေသာ Transparency ဟု ေခၚသည့္ ေပၚေပၚထင္ထင္ ေဆာင္ရြက္မႈကို မလိုလား။ ၾကိတ္ဝိုင္းကေလးမ်ား ဖြဲ႔ကာ ၾကိတ္စားေနၾကသည့္ အက်င့္က မေပ်ာက္ၾက။ ေဝဖန္ပိုင္းျခား စဥ္းစားျခင္း Critical Thinking ကို ဦးစားမေပး။ “ငါေျပာတာ နားေထာင္၊ ငါခိုင္းတာ လုပ္၊ ျပန္မေျပာနဲ႔” ဟူေသာ အက်င့္ဆိုးကို မေဖ်ာက္ႏိုင္ၾကေသးပါ။ အခ်ိန္ၾကာလာေသာအခါ ေတာ္လွန္ေရး အႏိုင္ရ႐ွိေရးထက္ ကိုယ့္အဖြဲ႔၊ ကိုယ့္အုပ္စု၊ ကိုယ့္ရာထူး တည္ၿမဲေရး အဓိက ျဖစ္လာၾကပါေတာ့သည္။

နအဖ အစိုးရက အာဏာကို သံုး၍ တိုင္းျပည္ႏွင့္ လူမ်ဳိးကို အဓမၼျပဳက်င့္ကာ ခိုးစားလာၾကသည္။ ဒီမိုဘက္သားမ်ားက ေဒၚစု အမည္ကို အသံုးျပဳကာ လုပ္စားလာၾကပါေတာ့သည္။ ဤသို႔ ျဖစ္ရသည္မွာ ႏွစ္ဖက္စလံုး၏ အေျခခံမွာ ဦးေနဝင္း အေမြေပးခဲ့ေသာ မဆလ စိတ္ဓာတ္ႏွင့္ အက်င့္ဆိုးျဖစ္သည္။ မဆလ စိတ္ဓာတ္ႏွင့္ အက်င့္တို႔ အဖ်ားခံရာသည္ ဗဟိုဦးစီးစနစ္ႏွင့္ မက္(စ္) Marx အေတြးအေခၚ ျဖစ္သည္။ ဤသည္တို႔မွ ပံုရိပ္ႏိုင္ငံေရး မိမိဘက္အႏိုင္ရေရး Zero Sum Game အေတြးအေခၚတို႔သည္ ယေန႔ထက္တိုင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ လႊမ္းမိုးလ်က္ရွိသည္။

ဤအေျခအေနၾကားမွ အလင္းေရာင္တန္းတခုကို ျမင္မိ၍ အားတက္မိသည္။ လူၾကီး၊ လူလတ္ပိုင္း (၄ဝ-၇ဝ) တန္းမ်ားၾကားတြင္ ပံုရိပ္ႏိုင္ငံေရးကို ဖက္ျပီး အခ်င္းခ်င္း ႏွိပ္ကြပ္ကာ ႏိုင္ငံေရးအေသသတ္ရန္ ၾကိဳးစားေနေသာ္ျငားလည္း အင္တာနက္ေခတ္တြင္ ၾကီးျပင္းလာၾကေသာ လူငယ္ပိုင္းတြင္ Critical Thinking ဟု ေခၚသည့္ ေဝဖန္ပိုင္းျခားစဥ္းစားမႈ အေတြးရွိၾကသည္။ ေျပာတိုင္းမယံုၾက။ ေလ့လာၿပီးမွာ လက္ခံပံုရသည္။ ျပည္တြင္းတြင္ ေခတ္ေပၚ Wave မဂၢဇင္းမ်ဳိး ဖတ္႐ႈေလ့လာ ႏွစ္သက္လာၾကသည္။ လူၾကီးမ်ားက လူငယ္မ်ားကို ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေပးဖို႔လိုသည္ဟု ျမင္မိသည္။ ထို႔ထက္ တလွမ္းတိုးဖို႔ လူငယ္ေတြအတြက္ ေနရာေပးဖို႔လိုသည္ ဆိုခ်င္သည္။ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ ၿပီးကတည္းက လူငယ္မ်ဳိးဆက္သစ္တို႔ ေနရာ မရၾက။ လူငယ္လႈိင္း (New Wave) ကို ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ လိုသည္။

အေရးအၾကီးဆံုး အျမင္တခုမွာ ဒီလူငယ္ေတြကို လူၾကီးေတြ၏ “ဆိုးေမြ” ျဖစ္ေသာ ပံုရိပ္ႏိုင္ငံေရး၊ လူခ်ႏိုင္ငံေရးကို လူငယ္မ်ဳိးဆက္မ်ားကို မေပးၾကဖို႔ တုိက္တြန္းေစခ်င္သည္။ မဆလ စိတ္ဓာတ္ကို လက္ဆင့္ မကမ္းမိရန္ သတိျပဳေစခ်င္သည္။

အမွားကို ျမင္မွ အမွန္ကို ျပင္ႏိုင္မည္။

အမွားကို ဝန္ခံမွ အမွန္ကို ျပင္ခ်င္စိတ္ရွိမည္။

ႏိုင္ငံေရးမွာ “အင္အား” မရွိဘဲ “အာဏာ” မရႏိုင္ပါ။

“အာဏာ” ရဖို႔ အဖြဲ႔အစည္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အေဆာက္အဦ Political Infrastructure ကို တည္ေဆာက္ရမည္။

ညီၫြတ္မွ “အင္အား” ရပါမည္။

အင္အား မရွိလွ်င္ အျပင္ အင္အား UN/US၊ ကို အားကိုးေနၾကရပါမည္။

နအဖကို လက္ျဖန္႔ေတာင္း၍ မရပါ။

တိုက္ယူမွ ရပါမည္။

စနစ္မေျပာင္းဘဲ၊ တိုင္းျပည္ မထူေထာင္ႏိုင္ပါ။

ႏိုင္ငံတကာအလယ္တြင္ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေနာက္က်က်န္ခဲ့ၿပီ။ အခ်ိန္ေတြ ျဖံဳးေနဖို႔၊ အခြင့္မရွိေတာ့ပါ။ ညီညြတ္ရန္ အခ်ိန္တန္ပါျပီ။

က်ေနာ္ ဘာေၾကာင့္ ပံုရိပ္ႏိုင္ငံေရးကို ေရးရတာလဲ။

မဆလ စိတ္ဓာတ္၊ ဇီး႐ိုးဆမ္း (Zero Sum) အစြဲ၊ က်ေနာ္တို႔ အားလံုးဟာ ႏိုင္ငံေရး (အေတြး) အေမွာင္ထုအထဲက မထြက္ႏိုင္ၾကေသးပါ။ ဒီအေတြးအေမွာင္ထဲမွာ ရြာလည္ေနၾကတုန္း၊ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရဲ႔ လူခ်တဲ့ ဉာဥ္ဆိုးကို အတုယူၿပီး (လူခ်)တဲ့ သံသရာဝဲမွာ လည္ရင္း (ညီညြတ္မႈ)ကို မတည္ေဆာက္ႏိုင္ၾကဘူး။ ဒီစိတ္ဓာတ္ဆိုး၊ အေတြးဆိုး၊ အက်င္႔ဆိုးေတြက လြတ္ထြက္ၿပီး၊ လက္ေတြ႔က်တဲ့ ေပၚလစီနဲ႔ ညီညြတ္မႈကို တည္ေဆာက္ျပီး၊ ဒီမိုကေရစီေအာင္ပြဲ ခံေစခ်င္တဲ့ ေစတနာနဲ႔ ပံုရိပ္ႏိုင္ငံေရးကို တင္ျပ ေဆြးေႏြးရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

က်ေနာ္တိုက္တာ “အေတြးအေခၚ” နဲ႔ “အက်င္႔စ႐ိုက္” ကို တိုက္တာပါ။ “ပါတီ” ကိုေသာ္၎၊ “လူပုဂၢိဳလ္” ကိုေသာ္၎၊ တိုက္တာ မဟုတ္ပါ။

တခုေတာ့ သတိျပဳေစခ်င္ပါသည္။ ေဆာင္းပါးတေစာင္၊ စာတပုဒ္၊ အေတြးအေခၚ ပါသည့္ ႏုိင္ငံေရး စာေစာင္တခုကို ဖတ္ရာမွာ၊ မိမိ၏ “အသိ” knowledge ၊ ဘဝျဖတ္သန္းမႈ၊ မိမိ၏ ႏိုင္ငံေရး ခံယူခ်က္အေပၚ မူတည္ျပီး၊ “နားလည္မႈ” ကြာျခားႏိုင္ပါသည္။

ညအခါ မိုးေကာင္းကင္ကို ေမာ္ၾကည့္လိုက္ပါ။ မွိတ္တုတ္၊ မွိတ္တုတ္ အရာကေလးမ်ားကို ေတြ႔ျမင္ရပါလိမ့္မည္။ ေယဘုယ်အားျဖင္႔ “ၾကယ္” ကေလးေတြဟု ေတြးထင္ၾကပါလိမ့္မည္။ အားလံုးသည္ ၾကယ္ေတြ မဟုတ္ၾကပါ။ တခ်ဳိ့မွာ “ၿဂဳိဟ္” Planets ျဖစ္ၾက၍၊ တခ်ဳိ႕မွာ ၾကယ္သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ပါဝင္ေသာ “ၾကယ္အစု” Galaxies – မ်ားကို မွိတ္တုတ္၊ မွိတ္တုတ္ “အစက္အေျပာက္” ကေလးအျဖစ္သာ၊ သာမာန္မ်က္စိျဖင့္ ေတြ႔ျမင္ၾကရပါမည္။ အားေကာင္းေသာ မွန္ဘီလူး၊ မွန္ေျပာင္း (Telescopes) မ်ားႏွင့္ ၾကည့္မွ ခြဲျခားသိျမင္ႏိုင္ပါသည္။ အားေကာင္းသည့္ မွန္ေျပာင္းအေပၚ မူတည္၍ “အျမင္” ၾကည္၊ မၾကည္၊ ခြဲျခားႏိုင္ပါသည္။ ထို႔အတူ စာဖတ္သူ၏ ေနာက္ခံ “အသိ” Background Knowledge – အေပၚ မူတည္၍၊ ေဆာင္းပါး၏ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ အတိမ္အနက္ကို နားလည္မႈ ေျပာင္းလဲ၊ ေျပာင္းလဲြသြားႏိုင္ပါသည္။

“အသိ” အျပင္၊ ဘဝျဖတ္သန္းမႈ အေတြ႔အၾကံဳအရလည္း “အျမင္” ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္ပါသည္။

ေကာင္းကင္ေပၚမွ ၾကယ္၊ ၿဂဳိဟ္တို႔ကို ေလ့လာသည့္ပညာ Astronomy “နကၡတေဗဒ” အေပၚ မူတည္၍ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ တကယ့္ အျဖစ္အပ်က္ကေလးႏွင့္ ဥပမာျပပါရေစ။ လြန္ခဲ့သည့္ ၃-၄ လေလာက္က ထင္ပါသည္။ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုရွိ ေလာ့(စ္)အိန္ဂ်ိလိ(စ္) Los-Angeles-ၿမ့ဳိ၏ ၿမ့ဳိေတာ္ဝန္ အစည္းအေဝးတြင္ လူျဖဴရပ္ကြက္ ကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ လူမဲရပ္ကြက္ ကိုယ္စားလွယ္တို႔ အျငင္းအခုန္ ျဖစ္ရာက၊ လူျဖဴရပ္ကြက္ ကိုယ္စားလွယ္က 'Black-Hole' ဟူေသာ စကားအသံုးအႏႈံးကို သံုးစြဲခဲ့ပါသည္။ နကၡတေဗဒ အရ Black Hole ဆိုသည့္အရာမွာ၊ Gravity “ဆြဲအား” ၾကီးမားလြန္းသျဖင့္ ၎၏စက္ဝန္း Event-Horizon အတြင္း က်ေရာက္သြားေသာ အလင္းေရာင္ Light ပင္ ျပန္မထြက္လာႏိုင္ေတာ့ပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ျပန္ေပၚ မလာေတာ့ေသာ အရာ (သို႔မဟုတ္) လံုးလံုး ဆံုးပါးသြားပါလွ်င္ Black-Hole ဟု တင္စားေလ့ ရွိပါသည္။ သို႔ေသာ္ သာမာန္အေတြးႏွင္႔ ရိုးရိုးေတြးခဲ႔လွ်င္Black ဆိုသည္မွာ “အမဲ”၊ Hole ဆိုသည္မွာ “အေပါက္”၊ အမဲအေပါက္ဟု အဓိပၸာယ္ ေဖာ္ႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူမဲရပ္ကြက္မွ ရပ္ကြက္လူၾကီးက သူ႔ကို လူမဲျဖစ္၍ သက္သက္ေစာ္ကားသည္၊ ႏွိမ္ပါသည္ဟု ထင္ျမင္ကာ ေဒါသူပုန္ ထပါေတာ့သည္။ ရွင္းျပ၍မရ၊ ေတာင္းပန္၍ မရေတာ့ပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေနာက္တေန႔ သတင္းစာမ်ားတြင္ ပါလာကာ ကမၻာအႏွံ႔ သတင္းျပန္႔ကာ အရွက္တကြဲ ျဖစ္ခဲ့ရပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ က်ေနာ္က ေစတနာသန္႔သန္႔ႏွင့္ တင္ျပေဆြးေႏြးသည္ကို တလြဲေကာက္ကာ စြပ္စြဲ တိုက္ခိုက္လာပါလွ်င္ က်ေနာ္ ဘာမွ တတ္ႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ လူတဦးတေယာက္စီ၏ နားလည္မႈ (အသိ)၊ စာဖတ္အား၊ ဗဟုသုတေနာက္ခံ၊ ဘဝျဖတ္သန္းမႈမ်ားကို က်ေနာ္ သိႏုိင္စြမ္း မရွိပါ။

ဝါဒအေတြးေခါင္သူမ်ား၊ သေဘာတရား တာလီဘန္မ်ား (Idealogy Talibans) ၊ လက္ဝဲသူငယ္နာ မစင္ေသးသူမ်ားက ယုတ္ညံ့ေသာ အသုံးအႏႈန္းမ်ားႏွင့္ ေစာ္ကားတိုက္ခိုက္လာလွ်င္၎၊ ျပည္သူတဦး၊ ေဝဖန္သူတဦးဟု အမည္မေဖာ္ရဲဘဲ အေမွာင္ထဲက လက္သီးပုန္း ထိုးလိုသူမ်ားကို၎း၊ ၎တို႔နည္းတူ ညစ္ညစ္ညမ္းညမ္း အေျခမဲ့ ေျပာဆိုေခ်ပရန္ က်ေနာ့္မွာ အေျခအေန အခြင့္အေရး မရွိပါ။ အမည္ရင္းႏွင့္ ေျဗာင္ေရးသူမို႔ မိဖမ်က္ႏွာ အိုးမဲမသုတ္ရဲပါ။ ထိုသူအသီးသီးကို အစြဲလြန္ (ပံုရိပ္ႏိုင္ငံေရး) သမားမ်ားအျဖစ္ နားလည္ေပး႐ံုသာ ရွိပါသည္။